سطح بندی سکونتگاه های روستایی شهرستان ممسنی با استفاده از تکنیک های ساماندهی فضاها

Authors

علی شمس الدینی

علیرضا رحیمی

abstract

طرح ساماندهی فضا و سکونتگاه­های روستایی به عنوان یک سند برنامه­ریزی برای مناطق روستایی تهیه می­گردد و هدف از آن بررسی جزئی و ارائه برنامه های تفصیلی برای توسعه روستاها در ابعاد مختلف در محدوده بخش تا سطح روستا است. در این پژوهش جهت به کارگیری تکنیک­های ساماندهی فضاها ­و سکونتگاه­های روستایی، سه روش سطح­بندی جمعیتی، سطح­بندی خدماتی و روش تعیین رابطه ظهور خدمات روستایی با طبقات جمعیتی مورد استفاده قرار گرفت و اطلاعات تمامی 341روستای شهرستان ممسنی که محل سکونت حداقل 3خانوار و بیشتر بودند، بررسی شد. تعداد خدمات موجود در هر روستا مثل: راه، مدرسه، مسجد، درمانگاه ، پزشک و... از اطلاعات آخرین دوره از شناسنامه آبادی های کشور، انتشار یافته توسط مرکز آمار ایران (1385) استخراج و توسط نرم­افزار spss  تجزیه و تحلیل شد. در تکنیک سطح بندی جمعیتی، سکونتگاه­ها از لحاظ جمعیتی بر مبنای نقاط افت مشهود منحنی، به 7 طبقه تقسیم شدند. در تکنیک سطح بندی خدماتی نقاط روستایی مشخص شده در روستاهای شهرستان ممسنی، توالی ظهور 4 نوع خدمت در یک آبادی بر اساس جمعیت امری عادی بوده است. اما ارتقاء آن به سطح 5 الی12 خدمت قدری دشوار بوده و نیازمند ظرفیت خاصی از جمعیت و اقدامات ارادی است. همین حالت در سطح 13 الی 18 و سطح 19 و20 خدمتی و همچنین 21 تا24 و در نهایت سطح 25خدمت و بیشتر وجود دارد. در این تکنیک نیز با در نظر گرفتن تغییرات منحنی، نقاط روستایی از لحاظ تعداد خدمات به 6 مقطع، دسته­بندی شدند. در ادامه پژوهش با استفاده از تکنیک تعیین رابطه ظهور خدمات روستایی با طبقات جمعیتی، به بررسی اقتصادی بودن نسبت برخورداری آبادی های هر یک از طبقات جمعیتی از هر کدام از خدمات پرداخته شد و مشخص شد در طبقه جمعیتی مختلف در روستاها با توجه به عامل های متفاوت داخلی و خارجی همچون (نفوذ محلی و ناحیه­ای، فاصله از مرکز شهرستان، دسترسی، ویژگیهای محیطی و اقتصادی- اجتماعی روستاها) 1هر کدام از این نقاط جمعیتی دارای نوعی از طبقه بندی و سطح معینی از خدمات بوده­اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نظام سطح بندی خدمات رسانی سکونتگاه های روستایی در شهرستان پاسارگاد

مراکز خدمات روستایی نقش بسیار با اهمیتی در ارائه امکانات و خدمات مورد نیاز روستاهای تحت نفوذ خود دارا می­باشند؛ زیرا مراکز خدمات رسانی به عنوان پایگاهی برای ایجاد تحرک و میل به زیستن در نواحی روستایی تلقی می­شوند. امروزه ساماندهی فضاهای روستایی درسه سطح منظومه، مجموعه و حوزه انجام می­شود و البته مکانیابی هر کدام از فضاهای فوق با توجه به موقعیت جغرافیایی، دسترسی جمعیت، شبکه ارتباطی- زیربنایی، تق...

full text

ساماندهی سکونتگاه های روستایی شهرستان دماوند براساس شاخص های شبکة منطقه ای (با بهره گیری از تکنیک تاپسیس)

سیاست های توسعه در کشور طی چند دهة اخیر به نابسامانی مناطق و تخلیة گستردة آبادی ها و تشدید نابرابری های منطقه ای دامن زده اند. مدیریت هدفمند و بهینه به منظور پویاسازی فعالیت، و استفاده از منابع نقطه ای و پراکنده در سطح سرزمین از راهکارهایی هستند که منجر به جلوگیری از مهاجرت های بی رویه و نظم دهی به الگوی ارتباط سکونتگاه های روستایی با شبکة نظام شهری می شوند. ازاین رو، پژوهش حاضر به بررسی سطح بر...

full text

نقش دهیاری ها در کیفیت مکانی سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: بخش دشمن زیاری- شهرستان ممسنی)

    کیفیت مکان به عنوان یک مفهوم چند بعدی متأثر از عوامل مختلفی است که هر یک از آن­‌ها نقش تعیین‌کننده­ای در پیشرفت و تعالی جوامع انسانی اعم از سکونتگاه­های شهری، روستایی و عشایری دارد. به گونه­ای که عدم توجه به آن می­تواند نتایج نامناسبی در فرآیند توسعه پایدار این دسته از جوامع داشته باشد. آنچه که در این راستا مهم می­باشد؛ نقش و جایگاه مدیریت در زمینه‌سازی به منظور بهبودِ وضعیت کیفیت مکان در ای...

full text

پهنه بندی فضایی سکونتگاه های روستایی در معرض مخاطرات محیطی با استفاده از تکنیک تصمیم گیری چند معیاره ویکور (مطالعه موردی: شهرستان تالش)

      شناخت نواحی در معرض مخاطرات طبیعی همچون زلزله یکی از گام­های اولیه در مدیریت مخاطرات و برنامه­ریزی­ توسعه­ای و عمرانی است. مقوله زلزله یکی از مخاطرات طبیعی است که وقوع آن می­تواند تلفات، خسارت و آسیب­های بسیاری را ایجاد کند. مخاطرات طبیعی مانند سیل، زلزله و غیره در طول حیات کره زمین همواره وجود داشته است. در دهه­های اخیر علی­رغم پیشرفت­های علمی و تکنولوژی گسترده در پیش­بینی حوادث، ساختمان...

full text

روش بهینه سطح بندی سکونتگاه های روستایی استان گیلان از نظر توسعه یافتگی

شناخت گونه­های متنوع سکونتگاه­های روستایی گیلان و طبقه­بندی آن­ها، زیربنای برنامه­های توسعه روستایی و ناحیه­ای است که می­تواند رهگشای شناخت نیازها، توانمندی­ها، محدودیت­ها، تنگناهای روستاها و سنجش سطح توسعه یافتگی یا محرومیت روستاها باشد. با توجه به ویژگی­های کالبدی و اجتماعی- اقتصادی روستاهای گیلان، نمی­توان به سادگی از الگوها و روش­های رایج در طبقه­بندی سطح توسعه­یافتگی روستاها پیروی نمود. بر...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی - پژوهشی برنامه ریزی منطقه ای

Publisher: دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

ISSN 2251-6735

volume 4

issue شماره 14 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023